Lebaran identik dengan tradisi sungkem. Usai shalat Ied, yang muda sowan kepada yang wreda, yang murid sowan kepada yang guru. Datang membungkuk, melangkah sambil berjongkok, atur sembah lalu bersimpuh di lutut, untaian kata-kata mengalir dari bibir.
Usai itu, yang disowani ganti bicara. Kedua tangan ditumpangkan di bahu yang sowan bersimpuh. Lalu peluk-cium. Lega.
Apa isi adegan itu? Sekadar meminta maafkah? Sekadar memberi maafkah?
Dalam tradisi Jawa, dialog yang bertukaran di peristiwa sakral itu berbunyi demikian:
Kula sowan wonten ing ngarsanipun Ibu
Sepisan, caos sembah pangabekti
mugi katur ing ngarsanipun Ibu
Ongko kalih, mbok bilih wonten klenta-klentunipun
atur kula saklimah
tuwin lampah kula satindak
ingkang kula jarag lan mboten kula jarag
ingkang mboten ndadosaken sarjuning panggalih
Mugi Ibu kersa maringi gunging
samodra pangaksami
Kula suwun kaleburna ing dinten riyadi punika
Lan ingkeng putra nyuwun
berkah saha pangestu
Saya datang menghadap Ibu
Pertama, menghaturkan sembah sujud
semoga diterima Ibu
Kedua, apabila ada kekeliruan
ungkapan saya sepatah
serta tindakan saya selangkah
yang saya sengaja maupun tidak saya sengaja
Yang tidak berkenan di pikiran dan perasaan
Semoga Ibu mau memberi maaf
sedalam, laksana samudera
Saya berharap lebur di hari raya ini
Dan saya mohon doa restu
Sejurus kemudian, yang disungkemi akan membalas lembut. Biasanya sambil membungkuk-merengkuh:
Semono uga aku, wong tuwa
uga akeh klera-klerune
Kowe uga ngagungna pangapura
Ora luwih, kowe bisaa
kabul kang dadi ancas
lan dadi gegayuhanmu
Ora luwih, aku wong tuwa
mung bisa ndedonga marang Pangeran
Iya, kowe dak pangestoni
Demikian pula aku, orangtua
juga banyak kekeliruan
Kuminta kamu memaafkan
sedalam, laksana samudera
Tidak lebih, semoga kamu dapat
terkabul apa yang menjadi hasrat
dan menjadi harapanmu
Tidak lebih, aku orangtua
hanya bisa mendoakan pada Tuhan
Ya, kamu kurestui
Sebelum meminta maaf, memberi hormat. Sesudah meminta maaf, memohon berkat. Betapa indah Idul Fitri.
Salam hangat,
AA Kunto A
[http://www.aakuntoa.wordpress.com; aakuntoa@gmail.com]
Gambar sungkem dipinjam dari sini.
Incoming search terms:
- kata kata sungkem singkat
- doa sungkeman
- doa sungkem
- doa sungkem kepada orang tua
- doa sungkeman idul fitri
- sungkem idul fitri
- kata kata sungkeman lebaran
- doa sungkem idul fitri
- sungkem lebaran
- sungkeman idul fitri